Gazeteler ve Tehlike Çanları
Basılı medyanın, ağırlıklı parçası olarak da gazetelerin temelde iki gelir kaynağı bulunuyor: reklam alma ve basılı yayın satışı. Aşağıdaki tablonun yer aldığı Zenithoptimedia tarafından son açıklanan rapora göre tüm dünyada basın sektörünün reklam gelirleri ciddi bir azalma eğiliminde.
Basılı medyanın, ağırlıklı parçası olarak da gazetelerin temelde iki gelir kaynağı bulunuyor: reklam alma ve basılı yayın satışı. Aşağıdaki tablonun yer aldığı Zenithoptimedia tarafından son açıklanan rapora göre tüm dünyada basın sektörünün reklam gelirleri ciddi bir azalma eğiliminde.
Basılı medyanın bir diğer gelir kaynağı olan yayın satış gelirlerine baktığımızda da yine aynı şekilde olumsuz bir gelişim gözlemlenebilir. 2000 yılından itibaren basılı gazetelerin okunma adetleri yıllık %10 üzerinde düşüş göstermekte. Aşağıda grafiğine yer verdiğim ABD Gazeteler Birliği verilerine göre de baskı adetleri bu nedenle ciddi şekilde azalmış durumda.
Gazeteler ve İnternet
Gerçekçi olmak gerekirse insanların bilgiye erişme ihtiyacı hala çok önemli ve bu sebeple gazeteler en popüler bilgi kaynaklarından biri olarak olarak varlıklarını sürdürüyor. Geçmiş yıllar ile farklılık, sadece gazete içeriklerine erişimin yöntemi olarak İnternet’in hayatımıza girmiş olması. Son üç beş yıldır İnternet erişiminin ADSL ve mobil ile ulaştığı ciddi penetrasyon, bu konudaki artışın en temel nedeni. Gazeteleri İnternet’ten takip eden kitle, her yıl %25 oranında artış göstermekte. Bunun bir uzantısı olarak da gazetelerin web siteleri, İnternet kullanıcılarının en çok ziyaret ettiği siteler sıralamasında her zaman üst sıralarda yer almakta. Son araştırmaların bir tanesinde ABD’deki her üç İnternet kullanıcısından ikisi bir gazetenin sitesini ziyaret ettiğini belirtmiş. Türkiye’de de ComScore verilerine göre İnternet kullanıcıları arasında gazetelerin İnternet sitelerini ziyaret edenlerin oranı %80 dolaylarında. Yine bu ve benzeri bir çok araştırmada Türkiye’nin önde gelen gazetelerinin web siteleri, en çok ziyaret edilen ve zaman geçirildiği ifade edilen sitelerin arasında yer alıyor.
Gazeteler, yukarıda belirttiğim dönüşüm sonucunda gelir modellerini İnternet siteleri üzerine kaydırma stratejilerine ağırlık vermeye başladılar. Klasik reklam alma modelinin, performans temelli oluşan İnternet pazarlaması üzerinde kısıtlı kalabileceğini öngören birkaç medya grubu, klasik basılı yayın satışına benzer modellerin denemelerini yoğunlaştırdı.
News Corporation, Haziran 2010’dan beri üyelik sonrasında okuma hakkı veren bir modeli The Times ve The Sunday Times of London gazeteleri için deniyor. Ve son paylaşılan rakamlara göre bu yayınları İnternet üzerinden ücretli okuyan kişi sayısı 105 bin olmuş. The Times sitesini ziyaret eden 20 milyon kişiden sadece %0,5’inin ücretli modeli tercih etmesi, aslında burada ne kadar ciddi bir sorun (aynı zamanda da fırsat) olduğunu gösteriyor. The Financial Times, 189 bin ücretli okuyucusu ile bu sektörde dünyadaki önemli başarı hikayelerinden kabul edilse de 11 milyon İnternet sitesi ziyaretçisinin içerisinden öde ve oku sistemine geçişte ne kadar fire verildiği madalyonun bir diğer yüzü. Bu arada New York Times İnternet sitesi için de bir öde-oku modelinin 2011 yılı içerisinde denemeye alınması planlanıyor.
Henüz gazetelerin yeni gelir modellerine dair net bir parasallaştırma stratejisi bulunamasa da işlerin şimdi olduğu gibi tüm içeriği ücretsiz olarak okuyuculara sunma ile çözümlenemeyeceği de ortada. Ama arkasında durabildiğimiz tek öngörü, tablet bilgisayarların yaygınlaşması ile artık kâğıda geri dönüşün mümkün olmadığı.
- Basılı gazetenin taranmış halini (E-Gazete) ücretli hale getirmek – Örn. Hürriyet
- Köşe yazılarını ücretli hale getirmek (hafifletilmiş İnternet sitesi) – Örn. Cumhuriyet
- Yazı devamını ücretli hale getirmek
- Arşivleri ücretli hale getirmek
- Tablet bilgisayarlar için özel ve ücretli versiyonlar hazırlamak
- Birkaç yazı ziyareti sonrasındaki makaleleri ücretli hale getirmek
- Mobil hizmeti (SMS) ücretli hale getirmek
Gelir modelinin olmaması, yada yapının çok esnek olması, %.5 gibi bir geri dönüşün olması bana medyanın tek elden çıkacağını çağrıştırdı. Sektöre baktığımızda bir elin parmaklarını geçmeyen patronlar yazılı basının %90'dan fazlasını ellerinde bulunduruyor.
YanıtlaSilİnternet siteleri ise gerçekten 3~5 kişinin bir araya gelip kurabilir işletebilir.
Bu anlamda internet = özgürleşmek demek. Tabiki bu anlamda ttnet, muyap örneğinde gördüğümüz gibi 3~5 kodaman yasal yaptırımları ile özgür alternatifleri ipini çekebilir.