Önemli Kitaplardan Kısa Notlar: Wikinomics, Buy.ology ve Wisdom-of-Crowds

Uzun süredir ertelediğim pazarlama iletişimine ait önemli kitapları okumayı, nihayet yılın sonuna sıkıştırabildim. Aşağıda son dönemin önemli kitaplarını ve kısaca ilginizi çekebilecek bölümlerini bulabilirsiniz.


Wikinomics, Don Tapscott ve Anthony William tarafından kaleme alınan ve özellikle pazarlama yöneticileri yanında üretim ve bilgi teknolojileri yöneticilerinin de okuması gereken bir kitap.

Wikinomi olarak adlandırılan İnternet sonrasında oluşan yeni sistemin 4 ayağı bulunuyor:

Açıklık (Being Open) – Dünyanın en önemli üniversitelerinden MIT’nin derslerine İnternet aracılığı ile buradan ulaşılabiliyor.
Katılımcılık (Peering) – IBM açık kaynak yazılımı Linux’un en önemli destekçilerinden ve tüm ortak projelerine buradan ulaşılabiliyor.
Paylaşım (Sharing) – İlaç firmaları bu ve benzeri ortak platformlar için ciddi yatırımlar yapıyor.
Geniş Düşünme (Acting Globally) – GM’nin organizasyonel yapısı, diğer çok uluslu şirketlerden çok farklı.



Uzun yıllar çok uluslu firmalar için pazarlama danışmanlığı yapan Martin Lindstrom’un son kitabı büyük ses getirdi. Buy.ology isimli kitap, beyin etkinliklerini okuma konusundaki son teknolojiler ile tüketicilerin zihinlerinin okunmasına yönelik, Neuromarketing çalışma sonuçlarını içeriyor. fMRI ve SST isimli iki farklı metodun birleştirildiği bu çalışmalardan çıkan sonuçlar ise pazarlama iletişiminin yeniden yazılabileceğini gösteriyor.

Bu ilginç sonuçlardan ikisi şöyle:
- Reklamlardaki seksüel imajlar, düşünülenin aksine ürünün algısına katkı sağlamıyor.
- Sigaraların üzerindeki olumsuz mesajlar veya fotoğraflar, beklenenin aksine daha çok sigara içilmesine neden oluyor.



Wisdom of Crowds kitabı topluluklardaki ortak aklın bireylerin zekasının çok üzerinde bir başarı yakalayabileceğini gösteren önemli bir çalışma. James Surowiecki’nin bu kitabını özellikle ekip yöneticilerinin okuması faydalı olacaktır. Geçenlerde tanışma fırsatı bulduğum Türkiye’nin önemli akademisyenlerinden Prof. Dr. Ahmet Dervişoğlu’nun ifadesiyle ‘akıl’, ‘zeka’nın nasıl kullanıldığının bir ölçütü. Yani doğuştan ileri kavrama yeteneği olan bir kişi, bu yeteneğini sağlıklı bir şekilde kontrol edebildiği taktirde akıllı olarak değerlendirilebilir. Kitaba göre bu çerçeveden bakıldığında grup içerisinde etkileşen bireylerin aldığı ortak kararlar, çoğu zaman akıllı bir nitelik taşıyor ve bireysel başarının da üzerine çıkabiliyor.

Surowiecki’ye göre başarılı grupların 4 ortak özelliği bulunuyor:
- Grup üyeleri arasında görüş farklılığı bulunabilmesi (Diversity of Opinion)
- Üyelerin fikirlerinde bağımsız olabilmesi (Independence)
- Üyelerin belli konularda uzmanlaşması ile yetki alması (Decentralization)
- Bireysel değerlendirmelerin ortak bir karara dönüştürülmesi (Aggregation)